Het leven zelf
Ze werd geboren in Brazilië. Sari woonde er kreeg een kind en trok verder de wereld in. Een tijd woonde ze in Nederland, is twee kinderen rijker en haalt natuurlijk haar eerstgeborene naar hier. Ze woonde in Italië voordat ze haar eindbestemming Amerika bereikte. Drie continenten en een leven vol reislust, verbindingen en ja, ook verloren contacten en verdriet onderweg.
De reis
We komen bij elkaar in Rotterdam met een kleine groep mensen die haar zo dierbaar zijn. Mensen waarvoor zij betekenis heeft, mensen die in haar leven waren en toch ook niet. In de aula, bloemen, een foto en de urn die haar man had meegebracht uit Californië. We hebben de bijeenkomst samen vorm gegeven, de teksten uitgewisseld die gesproken worden, maar hoe anders verloopt het.
Met muziek en foto’s omlijst vertelt haar echtgenoot over de ontmoeting, hun leven samen en haar sterven. Een verhaal dat hij wil brengen, zodat haar kinderen ook hun leven samen leren kennen en Sari weer thuis brengt. Open en vrij vertelt hij het verhaal zoals hij het op dat moment voelt en hij maakt contact met iedereen. Zo helder uiteengezet.
Haar dochter vertelt over in contact zijn en uit contact raken. Dat verder trekken ook achterblijvers met zich meebrengt en pijn doet. Met compassie voor de reiziger vertelt ze hoe ze haar moeder gemist heeft. Hoe het was om afwezig te zijn bij zo’n belangrijke periode als die rond het sterven.
De zus van Sari is nog wel op bezoek geweest. Krachtig en sterk is ze door de ernstig zieke ontvangen. Ze laat haar tekst los: ze vertelt over bewondering, over passie en over haar bedenkingen bij acties. Maar vooral over de liefde waarvan ze weet dat die er was, voor kinderen, kleinkinderen en de familie in Brazilië. Over een leven vol reislust, aankomen en weer verder trekken. Dat Sari het reizen zo nodig had voor zichzelf. En dat zij als zus zo graag de verbinding wilde zijn tussen hier en daar. Door haar vooraf bedachte tekst los te raken, legt ze ook nu de verbinding tussen de verschillende verhalen.
De bestemming
Er komen vier verhalen voorbij die elkaar beantwoorden, lieten zien wat er was en wat gemist is in het leven. Verhalen vanuit het verlangen dat gevoeld werd naar haar, naar Sari, die wegvloog. Mijn teksten over verlangen en hoe je elkaar vast houdt en terugvindt passen precies.
Het ritueel deze middag ontstaat organisch. Met ruimte om eigen verhalen delen. Ruimte om aan het eigen beeld vast te houden en dit vorm te geven. Alles zonder restrictie van tijd of oordeel van elkaar. En daarnaast is er het nemen van die ruimte om jezelf te laten zien in wat er in je leeft, om te helen en opnieuw te verbinden.
Ja, we lopen uit de pas met de planning, maar oei wat is dat nodig en goed. Er is geen woord te veel die middag. Het beeld van een vrouw die wegvliegt blijft met dank aan het filmpje dat aan het einde draait, nog lang op mijn netvlies.
Het is een eer om nodige ruimte te geven. Na afloop is er een taartje en de verdere kennismaking met haar man, want het leven mag gevierd worden. Zeker als je door elkaar te zien een geliefde her-ontmoet en her-ontdekt. Ze zien elkaar aan het eind van het jaar vast opnieuw, de afspraken zijn al gemaakt. Na een leven vol reislust is er een nieuwe ontmoeting, zijn er zelfs nieuwe verbindingen.
Wat maakt dit een ritueel
Bij een ritueel verwachten we altijd een handeling en ook ik ben op die handeling gericht. Een kleine of grote beweging met de mogelijkheid tot herhalen, een beweging die met meer mensen wordt uitgevoerd. Voor mij is belangrijk dat er kracht in zit, dat mensen er in de toekomst op terug kunnen komen. Dat ze vanuit het moment en de beweging een vertrek hebben of juist een anker vinden.
Misschien is dat ook mijn blik als coach op een afscheid, dat er iets te groeien is. Ik ben tijdens deze herdenking verrast door de kracht van woorden. Er was geen afstemming om iets te doen, maar er ontstond in woorden een thema en een spel van antwoorden op elkaar. Een samenspel waardoor het beeld van de persoon sterker en helderder werd. Zo sterk dat je het bijna ritueel kunt noemen. Zo krachtig dat ik bewust was van de bijzonder ontmoeting, en de start die gemaakt is met een leven vol verhalen en delen. Daarom schrijf ik er hier over.
Sari is niet de naam van mevrouw, en dit verhaal is gemaakt en geplaatst met toestemming en goedkeuring van de familie.